Muzeum i Centrum Nauki – „Radiostacja Transatlantycka”


 

Jednym z głównych założeń działalności naszego stowarzyszenia – obok prowadzenia działań mających na celu zabezpieczenie materialnych pozostałości Radiostacji Babice – było stworzenie placówki pokazującej w atrakcyjny i nowoczesny sposób niezwykłą historię Centrali. Radiostacja Transatlantycka w pełni zasługuje na opiekującą się tym obiektem instytucję kultury. Roboczo takie miejsce można nazwać „Muzeum i Centrum Nauki – Radiostacja Transatlantycka” lub też: „Multimedialny Park Łączności – Radiostacja Transatlantycka”. Centralnym punktem Radiostacji był piękny, modernistyczny budynek projektu Mariana Kontkiewicza. Marzy nam się  wzniesienie kopii tego budynku – siedziby muzeum – o powierzchni około 900 m2, oraz utworzenie w nim swego rodzaju wariacji na temat „Centrum Nauki Kopernik”. Taka forma przekazu znacznie uatrakcyjniłaby to miejsce. Historia obiektu daje tutaj olbrzymie pole do nawiązania współpracy z międzynarodowymi korporacjami zajmującymi się łącznością jako taką i nie tylko. Można tu wymienić chociażby General Electric, ABB czy Orange. Historia daje również pretekst do kontaktu z szeroko rozumianą zagranicą np. Japonią, Szwecją, USA. Pozwala to na zawiązanie współpracy międzynarodowej z różnymi miastami, gminami czy instytucjami. Już dziś posiadamy poparcie między innymi Międzynarodowej Unii Nauk Radiowych (URSI), Politechniki Warszawskiej, Ligi Obrony Kraju, Polskiego Związku Krótkofalowców, Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Muzeum Niepodległości czy też Automobilklubu Polskiego. Opisywana placówka spełni szereg ważnych funkcji:

 

– muzeum – upamiętni Radiostację Transatlantycką, będzie jednocześnie instytucją koncentrującą działalność wokół całego kompleksu Radiostacji, np. wesprze badania historyczne jej poświęcone;

– zostanie powołana instytucja, która zajmie się zabytkiem jako takim (Lasy Państwowe obowiązuje Ustawa o lasach, zabytki nie leżą w zakresie ich kompetencji);

– zwiększenie ruchu turystycznego, a zatem zwiększenie dochodów okolicznych hoteli, restauracji i agroturystyki (do potencjalnych odbiorców należy tu zaliczyć zagraniczne wycieczki jadące z warszawskiej Starówki do muzeum Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli);

– wymiar edukacyjny dla dzieci i młodzieży (zainteresowanie historią, jak i naukami ścisłymi, politechnizacja i podnoszenie świadomości technicznej);

– pretekst do ściągnięcia zagranicznych inwestorów z branży telekomunikacyjnej oraz nowych technologii;

– pretekst do współpracy z zagranicznymi samorządami i instytucjami (wysyłanie dzieci i młodzieży na wakacje, czy naukę w ramach wymiany z innymi uczelniami);

– organizowanie warsztatów doszkalających czy kursów zawodowych z zakresu telekomunikacji (przeciwdziałanie bezrobociu);

– stworzenie placówki zajmującej się pionierskimi eksperymentami w dziedzinie radiotechniki i telekomunikacji, w tym badań między innymi nad systemem DRM (Digitale Radio Mondiale);

– węzeł amatorskiej łączności radiowej; amatorska stacja radiokomunikacyjna i klub łączności przywróci Radiostacji Babice „nowe życie” w eterze pod jej historycznym znakiem wywoławczym – AXL;

– placówka mogłaby być jednym z ogniw Mazowieckiej Amatorskiej Sieci Ratunkowej Polskiego Związku Krótkofalowców (działania z zakresu obrony przeciwkryzysowej, czy obrony cywilnej);

– współpraca z Wojskami Obrony Terytorialnej (szkolenia z zakresu łączności);

– rozgłośnia radiowa „SPW Radio Warszawa” (od przedwojennego znaku wywoławczego krótkofalowej części Radiostacji Babice – SPW), działająca na falach krótkich (zasięg przynajmniej ogólnoeuropejski), o profilu niekomercyjnym, poświęcona zagadnieniom technicznym, historycznym i lokalnym;

 

Ponadto położenie pozostałości po Radiostacji stwarza możliwości współfinansowania takiej instytucji przez różne jednostki budżetowe. Kwestia usytuowania tego przedsięwzięcia jest kwestią otwartą i wymaga analizy; branych pod uwagę jest co najmniej kilka miejsc, historycznie związanych z Radiostacją : Fort IIA Babice/Radiowo (miejsce osadzenia radiostacji krótkofalowej), działki przy budynkach ul. Radiowa 26 i 27 (budynki administracyjne Radiostacji), czy też była lokalizacja radiolatarni DRP Lotniska Babice w Klaudynie.

Wskazane jest, aby Muzeum nie ograniczało się tylko i wyłącznie do tematyki Radiostacji Babice. Zależy nam, aby pod hasłem „Radiostacja Transatlantycka” stworzyć miejsce, docelowo podsumowujące wszystkie dokonania polskiej radiotechniki. Pierwszym krokiem do tego jest pozyskanie dla potrzeb planowanego Muzeum, zabytkowego już  nadajnika Brown-Boveri SL61 B3 z długofalowego Radiowego Centrum Nadawczego w Konstantynowie. Pełnił on będzie funkcję nie tylko historyczną, ale i dydaktyczną, jako że pracować będziemy nad przywróceniem go do częściowej przynajmniej sprawności (docelowo  – po przystosowaniu nadajnika do pracy na falach krótkich – stanowić ma „serce” planowanej przez nas radiostacji „SPW Radio Warszawa”). Liczymy, że ilość podobnych eksponatów będzie stale rosnąć.

Radiostacja Babice może stać się jednym z najważniejszych turystycznych punktów w tej części Mazowsza (a nawet i Polski). Jej potencjał można porównać do Centrum Nauki Kopernik połączonego z Westerplatte, czy też wyrzutniami rakiet V2 w Łebie. Lokalne nazwy również nie są tutaj bez znaczenia: ul. Radiowa, Fort Radiowo, Osiedle Łączności czy osiedle Radiowo jako takie, mają swoje źródło w babickiej instalacji.

Innymi słowy, taka instytucja przywracałaby „dobre tradycje radiowe” tej części Warszawy i pisała nowy rozdział niezwykłej historii Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej.